Steeds vaker krijgen we te maken met lange droge periodes, gevolgd door flinke stortbuien. Regenwater is kostbaar, en het is zonde om het zomaar te laten verdwijnen in het riool. Door slim met water om te gaan, help je niet alleen je planten, maar draag je ook bij aan een klimaatbestendige tuin.
Een tuin waarin regenwater de kans krijgt om in de bodem te zakken, blijft gezonder, koeler en beter bestand tegen extreme weersomstandigheden. En het mooiste: je hoeft er geen groot project van te maken. Met een paar eenvoudige aanpassingen kun je al veel doen.
Waarom regenwater zo waardevol is
Regenwater is zacht, bevat geen kalk en is ideaal voor planten. In tegenstelling tot kraanwater, dat vaak harder is en behandeld wordt, helpt regenwater de bodem gezond te houden. Bovendien bespaar je er drinkwater mee, wat vooral in droge zomers een verschil maakt.
In veel Nederlandse tuinen stroomt regenwater via de tegels direct het riool in. Daardoor spoelen voedingsstoffen en bodemleven weg, en droogt de grond sneller uit. Door regenwater op te vangen of te laten infiltreren, houd je dat natuurlijke evenwicht beter in stand.
Regenwater opvangen
De eenvoudigste manier om regenwater te hergebruiken, is met een regenton. Ze zijn er in allerlei maten en materialen, van klassiek hout tot gerecycled kunststof. Sluit de ton aan op je regenpijp en gebruik het water om je planten te gieten of je moestuin te besproeien.
Heb je meer ruimte, dan kun je ook kiezen voor een ondergrondse opslag, zoals een infiltratiekrat of regentank. Zo vang je grote hoeveelheden op zonder dat het zichtbaar is in de tuin.
Wie bezig is met het ontwerpen van een klimaatbestendige tuin, kan de opvang en afvoer van regenwater meteen meenemen in het plan. Denk bijvoorbeeld aan een wadi of een glooiend stuk grond waar water tijdelijk kan blijven staan. In een klimaatbestendig ontwerp draait alles om het samenspel tussen beplanting, bodem en water.
Water vasthouden in de bodem
Niet alleen opvang, maar ook vasthouden van water is belangrijk. De structuur van de bodem bepaalt hoeveel vocht wordt opgenomen en vastgehouden. Een gezonde, luchtige bodem vol organisch materiaal werkt als een spons.
Door te mulchen met houtsnippers, bladeren of compost droogt de grond minder snel uit. Planten met diepe wortels, zoals siergrassen en vaste planten, helpen om water dieper de grond in te trekken. Ook bodembedekkers zoals vrouwenmantel, kruiptijm of ooievaarsbek voorkomen dat vocht te snel verdampt.
Meer weten over welke planten goed passen bij jouw bodem en klimaat? In de selectie van sterke, klimaatbestendige soorten vind je inspiratie voor een beplanting die zowel droogte als regen aankan.
Water laten infiltreren
Een andere manier om regenwater nuttig te gebruiken, is het laten infiltreren in de bodem. Dat kan door tegels te vervangen door halfverharding, zoals grind, schelpen of houtsnippers. Ook open voegen tussen tegels laten het water beter wegzakken.
In grotere tuinen kun je een natuurlijke greppel of verlaging maken waar water tijdelijk blijft staan. Dit trekt bovendien insecten, vogels en soms zelfs kikkers aan, een klein ecosysteem dat bijdraagt aan de biodiversiteit.
Slimme plantenkeuze
Sommige planten zijn echte watervangers. Ze houden vocht vast en zorgen voor een koelere tuin. Denk aan hortensia’s, varens en hosta’s in de schaduw, of zonnehoed en salie op zonnige plekken. Een mix van soorten zorgt ervoor dat je tuin beter meebeweegt met de seizoenen.
Planten die goed tegen natte voeten kunnen, plaats je in lage delen van de tuin. Soorten die liever droog staan, horen juist op verhoogde plekken of in goed doorlatende grond. Zo gebruik je het natuurlijke reliëf van je tuin optimaal.
Water als sfeermaker
Water in de tuin is niet alleen functioneel, het brengt ook rust en leven. Een kleine vijver, een vogelbad of een mini-wadi trekt dieren aan en zorgt voor verkoeling op warme dagen. Het geluid van stromend water geeft een gevoel van ontspanning en past prachtig in een groene, natuurlijke tuin.
